MALINA na Malagasy Advantista eto Lyon

Ao amin'ny didy folo, ny didy fahefatra irery no manomboka amin'ny hoe "Mahatsiarova". Tsy misy hoe: "Mahatsiarova, aza mangalatra", na "Mahatsiarova, aza mitsiriritra", fa izao ihany: "Mahatsiarova ny andro Sabata (...)"

Ny hoe "mahatsiarova" dia manambara ny fisian'ny tantara nitranga tamin'ny lasa ka tokony hotsaroana tsara. Rehefa mahatsiaro isika dia manjary mifandray amin'ny lasa, ka ny hoe "Mahatsiarova ny andro Sabata hanamasina azy" dia mitondra antsika miverina hatrany amin'ny Famoronana mihitsy.

Vakio ny Gen. 1:26,27 sy ny Gen. 9:6. lnona no ambaran'ireo andininy ireo momba ny maha-manokana antsika amin'ny maha-olombelona antsika? Ahoana no maha-samy hafa tanteraka antsika amin'ny voary hafa rehetra eto ambonin'ny tany? Ary nahoana no zava-dehibe tokoa ny fahatakarantsika izany fahasamihafana izany?

Rehefa mahatsiaro ny Famoronana isika dia mahatsiaro fa voary noforonin'Andriamanitra araka ny endriny isika; tsy misy zavatra hafa nofaritan'Andriamanitra toy izany teo amin'ny tantaran'ny Famoronana. Miharihary fa tena hafa amin'ny voary rehetra eto ambonin'ny tany isika olombelona, na dia misy singa maro aza ao amin'ny rantsika izay itoviantsika amin'ny biby sasany. Mifanohitra amin'ny finoan'ny maro, tsy rajako marani-tsaina fotsiny isika tsy akory, na rajako nivoatra miandalana ho olona. Voary natao araka ny endrik'Andriamanitra isika, tsy manampaharoa ny olombelona eo anivon'izay rehetra noforonin'Andriamanitra eto amin'izao tontolo izao.

Mampahatsiaro antsika ny fifandraisantsika amin'ny voary ny tantaran'ny Famoronana, amin'ny fomba ahoana? Vakio Gen. 2:15, 19.

Ny fahafantarantsika fa namorona ity tontolo misy antsika ity koa Andriamanitra dia mampahatsiahy antsika ny andraikitsika manoloana ny zavaboarin'Andriamanitra. Natao "hanjaka" amin'ny zavaboary isika. Ny fanjakana amin'ny zavaboary dia tsy midika ho fanaparam-pahefana aminy tsy akory. Natao hifehy izany toy ny mpitantana ny fananan'Andriamanitra isika. Natao hifandray amin'ny tontolon'ny zavaboary toa an'Andriamanitra isika.

Eny tokoa, nosimban'ny fahotana ny zavatra rehetra; na izany aza anefa dia mbola voarin'Andriamanitra ihany ity tany ity, ary tsy manan-jo velively hanimba izany isika, indrindra moa fa ny olombelona; mateti-pitranga mantsy izany.

Ankoatra ny maha-tsangambato fahatsiarovana an'Andriamanitra Mpamorona ny Sabata, ahoana no anampian'ny fitandremana ny Sabata antsika hahatsapa kokoa ny tokony hikolokoloantsika tsara ny tontolo iainana?

Araka ny efa hitantsika, mihoatra lavitra noho ireo andro namoronana izao rehetra izao no ambaran'ny Sabata. Ao amin'ny fitantaran'i Mosesy ny amin'ireo 40 taona naha-tany an'efitra ny Isiraely no ahitantsika fanindroany ny filazana ny Didy folo. Tamin'io fotoana io dia tsy ny Famoronana no nambarany ho antony tokony hitandremana ny Sabata fa ny fanafahana tamin'ny fahandevozana tany Egipta (Deo. 5:12-15). Tsy andevo any Egipta intsony isika ankehitriny saingy karazana fahandevozana hafa kosa no samy atrehintsika, ary fampijaliana tahaka izany koa no entiny.

Inona ilay endrika fahandevozana atrehintsika ankehitriny? Vakio Gen. 4:7, Heb. 12:1, ary 2 Pet. 2:19.

Ny Sabata dia fankalazana ny fanahafana antsika amin'izay rehetra mety manandevo antsika. Ampahatsiarovina antsika rehefa Sabata fa misy ny fanafahana amin'ny fahotana, tsy amin'ny herin'ny tenantsika fa amin'ny herin'Andriamanitra, izay omena antsika amin'ny alalan'ny finoana. Ampahatsiahivina koa isika amin'izany fa tsy azontsika vidina tsy akory io fahafahana io. Voavonjy ny ain'ny lahimatoan'ny Isiraelita noho ny ran'ilay zanak'ondry natentina tamin'ny tolam-baravarana roa sy amin'ny tataom-baravaran'ny trano, tamin'ilay alina mialoha ny hialany tao Egipta (Eks. 12). Ny ran'Ilay Zanak'ondry koa no namonjy antsika, ary tokony handeha amin'ny maha-olona afaka antsika isika; antsika ao amin'i Kristy Jesôsy izany fahafahana izany.

Vakio Rôm. 6:1-7. Inona no lazain'i Paoly eto izay mifandraika amin'io fanomezana efa raisintsika ao anatin'ny Sabata io?
"Ary tsarovy fa andevo tany amin'ny tany Egypta hianao, ka tanana mahery sy sandry nahinjitra no nitondran'i Jehôvah Andriamanitrao anao nivoaka avy tany; izany no nandidian'i Jehôvah Andriamanitrao anao hitandrina ny andro Sabata." - Deo. 5:15. Ampahatsiahivina indray ny vahoaka eto fa ny herin'i Jehôvah sy ny asany ho azy ireo no namonjy azy. Amin'ny maha-Kristianina antsika, tsy tokony ho tsapantsika be lavitra ve fa ny herin'i Kristy sy ny asa nataony ho antsika irery ihany no namonjy antsika ho afaka amin'ny fahotana?

Manasa antsika hanam-pitsaharana ao amin'ny famonjen'Andriamanitra io didy io, dia famonjena novidiny ho antsika tamin'ny tànana mahery sy sandry nahinjitra. Rehefa mahatsiaro isika fa Andriamanitra no Mpamorona, ary matoky isika fa mahay mamorona antsika indray Izy, sy manafaka antsika amin'ny fanandevozan'ny fahotana dieny izao aza raha vonona ny hamela Azy hiasa ato anatintsika isika, dia tsy hiezaka hahazo ny fanamarinana amin'ny herin'ny tenantsika intsony isika fa afaka amin'izany.

Ahoana no efa nanandramanao ny fanandevozan'ny ota? Ahoana no fomba andraisantsika ho an'ny tenantsika ireo teny fikasana nomena tao amin'i Jesôsy, izay mampanantena fanafahana amin'i fanandevozana io?

Vakio Eks. 19:6. Inona no ambaran'io andininy io amintsika mikasika ny toerana misy ny Isiraely fahiny? (Jereo koa 1 Pet. 2:9).

Nantsoina hiala tao Egipta ny Isiraely mba ho vahoaky ny faneken'Andriamanitra, dia firenena izay ho nanapariaka ny filazantsara eran'izao tontolo izao raha nitoetra ho mahatoky. Tsy isalasalana fa notsinjovin'Andriamanitra sy nahiany manokana izy ireo, nomeny tombontsoa ary koa andraikitra manokana.

Vakio Eks. 23:12. Inona koa no mitranga eto? Inona no ampianarin'io andininy io antsika momba ny fandraisan'Andriamanitra ireo olon-kafa ankoatra ny Isiraelita?

Olona maro no manadino fa ny Sabata dia mahafaoka izao tontolo izao. Ny fahadisoana mateti-piseho dia ny fiheverana fa an'ny Jiosy ihany ny Sabata. Miharihary izany rehefa vakina ny toko roa voalohany ao amin'ny bokin'ny Genesisy. Andriamanitra rahateo no namorona ny olona rehetra; koa tokony hahatsiaro ny andro Sabata izany ny olona rehetra.

Na dia tsy tokony hohadinontsika aza hoe: midika inona ho antsika ny Sabata, dia tokony hotsaroantsika koa ny hoe: Inona no ambaran'izany amintsika momba ny hafa. Azo lazaina izany fa ny fifandraisantsika amin'ilay Mpamorona sady Mpanavotra antsika, sy ny fitsaharantsika ao Aminy, dia mitarika antsika hijery ny hafa amin'ny fomba fijery vaovao, hijery azy ireo amin'ny maha-voary noforonin'Andriamanitra azy tahaka antsika koa, izay tian'Andriamanitra toa antsika koa, ary maty ho azy ireo koa Izy toy ny nahafatesany ho antsika. Araka ny efa hitantsika (Eks. 20:10, Deo. 5:14), dia tokony homena ny fitsaharan'ny Sabata koa ny mpanompo, ny vahiny, ary na ny biby koa aza.

Midika zavatra maro ny hoe: na ny vahiny tafiditra eo am-bavahadiny aza - izany hoe ireo izay (mbola) tsy manana anjara amin'ireo teny fikasan'ny fanekena natao tamin'ny Isiraely - dia tokony hisitraka ny fitsaharan'ny Sabata koa. Tsy tokony hanamparam-pahefana, na zimbazimbaina, na hararaotina, na oviana na oviana, ny olombelona, ary na ny biby koa aza. Isan-kerinandro ny Hebreo (isika koa) dia ampahatsiahivina amin'ny fomba mahery vaika fa zavatra maro no iraisany (iraisantsika) amin'ny hafa; ary na dia mandray fitahiana sy tombontsoa miavaka amin'ny hafa aza isika dia tsy azontsika hadinoina fa samy ao anatin'ny fianakaviamben'ny olomelona isika, ary noho izany dia tokony ho feno fanajana sy fiheverana ny hafa.

Mety ho tonga fitahiana ho an'ny hafa izay tsy mitandrina ny Sabata ny fitandremanao manokana ny Sabata; amin'ny fomba ahoana? Izany hoe ahoana no ahazoanao mampiasa ny Sabata ho fijoroana ho vavolombelona amin'ny hafa?

Niangaly fatratra ny fitandremana ny Sabata ireo mpitondra fivavahana tamin'ny andron'ny TT. Fandrarana sy fitsipika am-polony maro no napetrany mba hanampiana amin'ny fitandremana ny Sabata ho masina.

Anisan'izany ny fandrarana ny famatorana na ny famahana zavatra na inona na inona, ny fanasarahana kofehy roa, ny famonoana afo, ny fitondrana zavatra an'ny tena manokana ho any amin'ny toerana iraisan'ny besinimaro, na koa ny fitondrana zavatra any amin'ny toerana iraisan'ny besinimaro mihoatra ny halaviran-dalana efa voafaritra. 

lnona no nanamelohana an'i Jesôsy ao amin'ny Jao. 5:7-16?

Nodian'ireo mpitondra fivavahana tsy hita ilay fahagagana mahafinaritra nataon'i Jesôsy  tamin'ny nanasitranany ilay lehilahy. Ny tena nanahiran-tsaina azy ireo fatratra kosa dia ny nitondran'ilay lehilahy ny fandriany teo imasom-bahoaka tamin'ny andro Sabata. Tsy mba hitan'izy ireo ny fomba nampiasan'Ilay "Tompon'ny Sabata" - Mar. 2:28, io andro manokana io; ny fitsipika aman-dalana nataon'ny tenany ihany no masaka tao an-tsainy. Mila mitandrina isika mba tsy hanao fahadisoana toy izany amin'ny fombantsika manokana sy ao anatin'ny tontolon-kevitra misy antsika.

Inona ny drafitr'Andriamanitra mikasika ny fitandremana ny Sabata araka ny ao amin'ny lsa. 58:2,3?

Tsy sitrak'Andriamanitra ny fanompoam-pivavahana tsy misy aina na feno fahanginana. Tiany hifandray amin'ny hafa sy hihevitra ny momba azy ireny isika indrinda ireo mijaly sy ailikiliky ny fiarahamonina. Manambara izany mazava ny Isa. 58:13,14: "Raha miaro ny tongotrao amin'ny Sabata hianao ka tsy manao izay tianao amin'ny androko masina, ary manao ny Sabata hoe Fahafinaretana, ary ny nohamasinin'i Jehôvah hoe mendrika hohajaina, ka manome voninahitra azy ary tsy mandeha amin'ny lalanao, na manao izay tianao, na miteniteny foana, dia hiravoravo amin'i Jehôvah hianao, ary hasandratro ao amin'ny havoana amin'ny tany hianao, sy hofahanako amin'ny lovan'i Jakôba rainao; fa ny vavan'i Jehôvah no efa niteny." - Isa. 58:13,14.

Ny fanaovantsika "izay tiantsika" araka ny ao amin'ny Isa. 58:13 dia mitovy amin'ny "manitsakitsaka ny Sabata" (Baiboly katôlika). Tsy mba fihevitr'Andriamanitra ny drafitr'olombelona momba ny Sabata. Manasa antsika Izy hanampy ny sahirana, hitsinjo ireo babo, ireo noana, ireo mitanjaka, ireo mandeha ao anatin'ny haizina sy ireo izay toa tsy misy mpahatsiaro ny anarany. Mihoatra noho ny amin'ny andro hafa rehetra dia tokony hanadino ny tenantsika sy ny momba azy isika, hiala amin'ny fitiavan-tena ka hihevitra ny hafa sy izay ilainy misimisy kokoa, fa tsy ny momba antsika sy izay ilaintsika fotsiny.

Nandritra ny Ady Lehibe faharoa dia niomana ho amin'ny fanafihana izay noheveriny fa hataon'ny Alema i Angletera. Nametraka fiarovana mafy araka izay azony natao ho an'ilay nosy izy ireo ho fiatrehana izany. Nohamafisina ny manda nanaraka ny morontsiraka. Mazava loatra fa hanampy ny fahavalo hanatratra faingana ny tanjony ny làlana misokatra, koa napetraka teny amin'ny toerana rehetra nampety izany ny sakana. Nesorina avokoa ny takelaka fanoroan-dalana na teny amin'ny lalam-by na teny amin'ny arabe, mba hampihisatra ny fahatongavan'ny fahavalo sy hampikorontana ny diany. Ireo marika rehetra voasokitra tamin'ny vato na teny amin'ny tranobe moa dia norakofana simenitra avokoa satria tsy hita hesorina.

Manan-danja tokoa ny famantarana. Natao ho marika sy mpanoro làlana izy ireny. Inoana fa efa samy nampiasa sarin-tany na nijery takelaka fanoroan-dalana avokoa isika rehetra tamin'ny fotoana mbola tsy nisian'irony fitaovana elektronika fikarohana toerana irony (GPS).

Famantarana momba ny inona moa ny Sabata. Vakio Eks. 31:13,16,17. Ho antsika izay mino ny maha-mandrakizay ny lalàn'Andriamanitra, natao ho antsika ankehitriny koa izay voalaza eto, amin'ny fomba ahoana? 

Na dia nambara manokana ho an'ny Isiraely fahiny aza ireo teny ireo, isika izay an'i Kristy dia "taranak'i Abrahama sy mpandova araka ny teny fikasana." - Gal. 3 :29, ary ny Sabata dia mitoetra ho famantarana amin'Andriamanitra sy ny olony ankehitriny. Manazava ny Eks. 31 fa ny Sabata dia famantarana ny fanekena mandrakizain'Andriamanitra (Eks. 31 :16,17). Famantarana manampy antsika "hahalala" ilay Mpamorona, Mpanavotra, sy Mpanamasina antsika izany. Toy ny faneva asandratra isaky ny fito andro izany, izay manampy ny saintsika hahatsiaro satria mora manadino mantsy isika.

Mampahatsiaro antsika mandrakariva ny fototra niaviantsika, ny fanafahana antsika, ny antom-pisiantsika, sy ny andraikitsika manoloana ireo ory sy voailikiliky ny fiarahamonina ny Sabatan'Andriamanitra. Raha ny marina dia zava-dehibe tokoa ny Sabata, hany ka tsy isika no tonga amin'ny Sabata fa ny Sabata no tonga amintsika tsy an-kanavaka isan-kerinandro, mampahatsiaro antsika hatrany hoe: iza moa isika? Iza no nahary antsika? Inona no ataony ho antsika ary inona no mbola hataony ho antsika amin'ny farany rehefa hanamboatra lanitra vaovao sy tany vaovao Izy?

Manasa ny olombelona izay mpiara-miombona fanekena Aminy Andriamanitra mba hisaintsaina ny amin'ilay hany tena manan-danja indrindra, dia ny fifandraisana mahavonjy eo amin'ny Mpamorona sady Mpanavotra sy ny voariny mpaniasia. Ny fahefana avy amin'Andriamanitra no mibaiko antsika isan-kerinandro mba hiditra amin'ilay fitsaharana izay efa nomena antsika maimaimpoana tao amin'i Kristy Jesôsy, Ilay "Tompon'ny finoantsika sy Mpanefa azy, Izay naharitra ny hazo fijaliana, fa tsy nitandro henatra, mba hahazoany ny fifaliana napetraka teo anoloany." Heb. 12:2. 

Ahoana no ahafahanao miaina fanandramana lalina kokoa miaraka amin'Andriamanitra mandritra ny Sabata? 

"Mandritra ny herinandro isika dia tokony hisaintsaina ny amin'ny Sabata sy hiomana mba hitandrina izany araka izay voalazan'ny didy. Tsy tokony amin'ny maha-lalana azy fotsiny no hitandremantsika ny Sabata." - TFC, b. 6, t. 353.

"Mitandrina ny Sabata ny lanitra manontolo, saingy tsy amin'ny fidonanam-poana na amin'ny hakamoana. Amin'io andro io dia tokony hofohazina ny herim-panahy rehetra; fa tsy hihaona amin'Andriamanitra sy Kristy Mpamonjy antsika va isika? Tokony hibanjina Azy am-pinoana isika. Maniry ny hamelombelona sy handrotsaka fitahiana ho an'ny fanahy tsirairay Izy." - t. 362.

"Ny fangatahana atao amin'Andriamanitra dia lehibe lavitra amin'ny andro Sabata noho ny amin'ny andro hafa. Ajanon'ny olona amin'izay ny fanaony andavanandro ka mandany ny fotoanany amin'ny fandinihana ny Soratra Masina sy ny fanompoam-pivavahana izy. Betsaka noho ny amin'ny andro hafa ny fahasoavana angatahiny amin'ny andro Sabata. Mitaky fikarakarana manokana izy. Miangavy ireo fitahiana tsara indrindra izy: Tsy handrasan'Andriamanitra ho lasa ny Sabata vao mamaly ireo fangatahana ireo Izy. Tsy mitsahatra na oviana na oviana ny asan'ny lanitra, ary ny olona koa tsy tokony hitsahatra na oviana na oviana hanao soa. Tsy notendrena ho fotoana tsy iasana sy tsy ahavitana zavatra mahasoa ny Sabata. Raran'ny lalàna ny asa ara-nofo amin'ny andro fialan-tsasatry ny Tompo; ny asa ahazoam-pivelomana dia tsy maintsy ajanona; tsy misy asa itadiavana fahafinaretana araka izao tontolo izao na tombon-tsoa araka ny lalàna azo atao amin'io andro io; fa tahaka ny nijanonan'Andriamanitra tamin'ny asam-pamoronany, ka nitsahatra Izy tamin'ny andro Sabata sy nitahy izany andro izany, dia toy izany koa, ny olona dia tokony hamela ny asany andavanandro, ka hanokana ireo ora masina ireo ho amin'ny fialan-tsasatra mahasoa, hanompoana an'Andriamanitra sy hanaovana asa fanasoavana. — Ny asan'i Kristy tamin'ny fanasitranana ny marary dia mifanaraka tanteraka amin'ny lalàna. Manome voninahitra ny Sabata Izy." - IFM, t. 207. 

FANONTANIANA HIFANAKALOZAN-KEVITRA: 

1. Manjary adihevitra politika mafana ny resaka fiarovana ny tontolo iainana any amin'ny firenena maro. Amin'ny maha-Advantista antsika, ahoana no mety hahatonga antsika ho mpikolokolo ny zavaboary na tsy manao politika aza?

2. Manomboka ao an-tsaina ny fanompoana. Ahoana ny fomba mety handrisihantsika ny saintsika mba hanompo ny manodidina antsika (ny ankohonantsika, ny fiangonana sy ny fiarahamonina misy antsika) amim-pitiavana kokoa? Manome antsika fahafahana manao izany indrindra ny Sabata, amin'ny fomba ahoana?

3. Ampahatsiarovina antsika isan-tSabata fa Andriamanitra no namorona ny taranak'olombelona manontolo. Manampy antsika hijery ny olona amin'ny fomba fljerin'Andriamanitra izany. Ahoana no tokony hanampian'ny Sabata antsika hahatsiaro fa tsy tokony hisy ny fanavakavaham-bolon-koditra, na foko, na saranga, na lahy sy vavy, rehefa samy noforonina araka ny endrik'Andriamanitra ary samy tiany ny olona rehetra?